ترکیه یکی از پر طرفدارترین کشورهای توریستی جهان است. پایتخت کشورِ ترکیه، استانبول است که به علت نزدیک بودنش به اقوام بَدویِ بینُ النَهرِین که در پنج هزار سال پیش از میلاد زندگی میکردند، تاریخ غنیای دارد. این شهر که در تاریخِ بشریت قدمتی تاریخی دارد، به طبع کاخهای بسیاری در آن وجود داشته است. این کاخها امروزه در ترکیه یکی از مکانهای گردشگری برای توریستها محسوب میشود، اما در بین این کاخ ها، کاخ “توپکاپی” و یا به اصطلاح عثمانی های قدیم “طوپقاپو” یکی از مهمترین کاخ های کشور ترکیه است. برای اینکه از اهمیت کاخ “توپکاپی” در بین بسیاری از کاخ های کشور ترکیه با خبر بشوید، با ادامه این مقاله از تورمس همراه ما باشید.
پیشینه تاریخی
این کاخ شش سال پس از فتح قسطنطنیه در سال 1453 به دستور “سلطان محمد دوم” توسط یکی از معماران بزرگ عثمانی “معمار سنان” و همکاران او یعنی “علاءالدین”، “داود آقا”، “سرکیس بالیان” ساخته شد. این کاخ ابتدا در دست حاکمان به عنوان مکانی برای سفر و گشت و گذار در محوطهی آن استفاده میشد. در سال 1853 “سلطان عبدالمجید”، یکی از حاکمان عثمانی در دورانی که عثمان ها در جهان شُهرهی سیاسی و فرهنگی زیاده داشته است تصمیم به ساخت قصری برای خود کرد، او کاخ توکاپی را برای کارهای اداری و زندگی برگزید و تخت پادشاهی خود را در آن بنا کرد. پس از سلطان عبدالمجید این در بین پادشاهان عثمانی چرخید و آنها نیز در این قصر حکومت خود را ادامه دادند.
موقعیت جغرافیایی کاخ توپکاپی
کاخهای پادشاهی همیشه باید در مکانی قرار بگیرند که از هر لحاظی برتری جغرافیایی به دیگر مکانها داشته باشد. کاخ توپکاپی نیز از دیگر کاخ های پادشاهی جهان مُستثنا نیست! کاخ توپکاپی بر روی یکی از بلندترین نقاطی قرار گرفته است که بر دریا اشراف دارد و در منطقه Seraglio (Sarayburnu) ساخته شده است. دماغه کاخ مشرف به شاخ طلایی است، شاخ طلایی مدخلی است که بخش اروپایی استانبول را به دو تکه تقسیمبندی میکند.
ساختمان های کاخ توپکاپی
کاخ توپکاپی حدود 650 هزار متر مربع میباشد. این کاخ از چند ساختمانِ کوتاه، به دورِ محوطه، عمارتها و باغها ساخته شده است. اگر قصد رفتن به این کاخ جذاب را دارید، تورمس به شما پیشنهاد میدهد که حتما دست دوستان و خانواده را سفت بچسبید! نقشه سازهی کاخ توپکاپی آنقدر اتاق دارد که احتمال میرود گیج بشوید. این کاخ از اتاق های متصلی تشکیل شده است که حرمسرا نامیده میشود. حرمسرا ها برای اقامت پادشاه، همسران، فرزندان و اقوام شاه بوده است. البته حائز اهمیت است که اقوام درجه یک شاه در نزدیک شاه اقامت میکردند و اقوام دورتر شاه در قسمتی دورتر از شاه زندگی میکردند. اساس ساخت این کاخ بر این است که محلی خصوصی برای شاه و نزدیکان درجه یک او محیا شده است.
در این کاخ مسیری وجود دارد به نام “جاده طلایی”، این جاده یک گذرگاه باریک است که محور اصلی حرمسراها را تشکیل داده است. طبق اطلاعات به دست آمده، نام گذاری این مکان به جاده طلایی به این علت است که روزهای جشن در شاهنشاهی عثمانی، سلطان ها برای همسران صیغهای خود سکههای طلا پرتاب میکردند.
حیاط و فضای سبز کاخ توپکاپی با چمن و درختانی سرسبز پر شده است، در حیاط کاخ شما میتوانید شاهد آبنما ها، حوض ها، فواره ها باشید. همچنین قسمتی از ساختمان برای پرورش حیوانات تعبیه شده است که شما بازدید کنندگان محترم نیز میتوانید از آن بازدید کنید.
در حیاط کاخ توپکاپی یکی از مجازاتهای عثمانی ها دیده میشود، در این حیاط جلادانی کر و لال گردن خطاکارانی که توسط پادشاه اعلام میشد را میزدند.
معماری کاخ توپکاپی
این کاخ به علت بازسازی های متعددی که داشت سبکهای معماری مختلفی در خود دارد. در این کاخ میتوان بیش از همه سه سبک معماری اسلامی، عثمانی و اروپایی را مشاهده کرد. این کاخ دارای گنبد، مناره، شبستان، طاق و ستون ها به سبک های مختلف معماری میباشد. تزئینات کاخ توپکاپی نیز به شکل اسلامی و حتی رده هایی بیزانسی و عثمانی بر دیوارهای کاخ توپکاپی نقش گرفت هاند.
یکی از زیبایی های بصیریای که برای بازدیدکنندگان شاید کوچک جلوه کند، سنگ فرش منظم کاخ است!
کاخ توپکاپی تاثیر زیادی از کاخ ادیرنه در معماری گرفته است. کاخ ادیرنه نیز مانند کاخ توپکاپی حیاطی در مرکز خود دارد و در اطراف آن را بناها احاطه کردهاند. این نوع از معماری، سبک درونگرایی است. این سبک از معماری باعث میشود که افراد خانواده بیش از پیش در کنار یکدیگر قرار بگیرند.
همانطور که پیشتر گفته شد، کاخ توپکاپی در طول سال ها، بارها بازسازی شده است، اما دو بازسازیای که جدیتر از دیگر بازسازیها بود، یکی در سال 1509 بود که به علت زلزله معماران کاخ را بازسازی کردند. دیگر بازسازی جدی کاخ در سال 1665 بوده که به خاطر آتشسوزی کاخ آسیب جدیای دید، اما به هِمَّت معماران، دوباره کاخ بازسازی شد.
موزه امانات مقدس کاخ توپکاپی
پس از سقوط عثمانی و گذشت سالها، کاخ توپکاپی در حدود سال 1924 تبدیل به موزه شد. امروزه موزه کاخ توپکاپی یکی از محبوب ترین موزهها در بین مکانهای گردشگری استانبول است! زیرا این کاخ نشان از فرهنگ یک ملت دارد و فرهنگ پادشاهی عثمانی که یکی از بزرگترین حکومت های تاریخ بود را نمایان میسازد.
به موزه کاخ توپکاپی، موزهی امانات مقدس میگویند. این موزه میزبان اشیاء مقدسی است که یاووز سلیم حدود 500 سال پیش، بعد از سفری که به مصر داشت، به ترکیه آورد. در ماه رمضان این موزه مورد توجه بازدیدکنندگان میگیرد که بسیار جالب است.
تورمس تعدادی از آثار مهم این موزه را لیست کرده است که هر بازدید کنندهای بهتر است آنها را از دست ندهد!
چندی از آثار موزه امانات مقدس: جلیقه حضرت محمد – قسمتی از ریش حضرت محمد – دندان پیامبر اسلام که در جنگ احد شکست – جای پای حضرت محمد – نامه ها پیامبر و دیگر اشخاص مهم تاریخی – تیر، شمشیر و ظرف آب پیامبر – عصای حضرت موسی – شمشیرهای حضرت داوود، موسی، عمر و ابوبکر – عبای حضرت یوسف – پیراهن حضرت فاطمه – ظرف غذای حضرت ابراهیم و…
در این موزه اشیا مهمی از مکه و مدینه نیز نگهداری میشود.
صحبت آخر تورمس
کاخ بزرگ توپکاپی یکی از مهم ترین بناهای استانبول است. برای بازدید از هر شهر و دیاری بهتر ایت که آن را بشناسی! تورمس به شما پیشنهاد میدهد حتما اگر به تور استانبول سفر کردهاید، به دیدن این کاخ بروید. این کاخ جدا از جنبه های تاریخی خودش میتواند باعث بشود شما در یکی از بهترین و خوش آب و هواترین منطقههای استانبول قدم بزنید! از آنجایی که پیکان این کاخ به سمت دریا میباشد، شما میتوانید بر روی نیمکتی بنشینید و از منظرهی درختان و دریا لذت ببرید!
تورمس برای شما در کاخ توپکاپی لحظات خوشی را آرزو میکند.
