قسطنطنیه در استانبول

آیا شما همیشه با نام “قسطنطنیه” آشنا هستید؟ این نام به دلیل تلفظ و نوشتار سختش، در ذهن ما به خاطر می‌ماند. اما آیا تا به حال به فکر این افتاده‌اید که قسطنطنیه کجاست و به چه شهری مرتبط است؟ آیا این شهر یکی از شهرهای باستانی بوده است که دیگر وجود ندارد یا هنوز هم می‌توان به آن سفر کرد؟

در حقیقت، قسطنطنیه یکی از مقاصد توریستی محبوب و پربازدید است. شما ممکن است چندین بار به این شهر سفر کرده باشید. برای اینکه بیشتر بدانید، با ما در تورمس همراه شوید و درباره شهر قسطنطنیه و نام امروزی آن بیشتر بدانید.

تاریخچه

امپراتوری رم باستان یکی از بزرگترین امپراتوری‌های تاریخ بود که در بازه زمانی ۲۷ قبل از میلاد تا ۱۴۵۳ پس از میلاد وجود داشت. این امپراتوری قلمرو گسترده‌ای داشت که از اروپا تا آفریقا و بخش‌هایی از آسیا در بر می‌گرفت.

قدرت این امپراتوری از جنبه‌های نظامی، سیاسی، فرهنگی و مالی بسیار بود. در طول تاریخ، شهرهایی مانند رم و قسطنطنیه (کنستانتینوپل) که در دوره‌های مختلف بزرگترین شهرهای جهان باستان بودند، متعلق به این امپراتوری بودند.

رم پایتخت امپراتوری رم باستان از سال ۲۷ قبل از میلاد تا ۳۳۰ پس از میلاد بود، در حالیکه قسطنطنیه یا کنستانتینوپل از سال ۳۳۰ پس از میلاد تا سقوط امپراتوری رم در سال ۱۴۵۳ به عنوان پایتخت این امپراتوری شناخته می‌شد. به همین دلیل، این شهرها نقش و جایگاه ویژه‌ای در امپراتوری رم باستان داشتند.

چرا قسطنطنیه؟

قسطنطنیه، یکی از شهرهای باستانی مهم است که به طول تاریخ پایتخت و مرکز امپراتوری‌های گوناگونی بوده است. این شهر به نام کنستانتینوپل نیز شناخته می‌شود، که در زبان یونانی به معنای شهر کنستانتین است.

نام این شهر به افتخار کنستانتین یکم، قیصر رومی که اولین امپراتور روم بود که دین مسیحیت را به عنوان دین رسمی پذیرفت و نقش به سزایی در گسترش و نشر این دین در جهان داشت، گذاشته شده است. او پس از پیروزی بر مخالفانش در سال ۳۳۰ میلادی، شهر قسطنطنیه را به عنوان پایتخت اصلی خود انتخاب کرد و بناها و ساختمان‌های زیادی در آن ساخت.

قسطنطنیه تا سال ۱۴۵۳ همچنان پایتخت امپراتوری رومی شرقی بود، تا زمانی که امپراتوری عثمانی به سرکردگی سلطان محمد فاتح، در نبردی آن را فتح کرد و نام آن را به اسلامبول یعنی شهر اسلام تغییر داد. از آن پس، تلفظ استانبول بیشتر مصطلح و متداول شد. شهر استانبول، با جاذبه‌های زیادی که دارد، یکی از شهرهای دیدنی ترکیه است.

قسطنطنیه کجاست؟

قسطنطنیه در گذشته پایتخت روم باستان بود و امروزه با نام استانبول پایتخت فرهنگی ترکیه است. این شهر بزرگترین شهر کشور ترکیه است و بین دو قاره‌ی اروپا و آسیا واقع شده است. تنگه بسفر که دریای سیاه را به دریای مرمره متصل می‌کند، این شهر را به دو بخش اروپایی و آسیایی تقسیم کرده است.

تاریخچه نامگذاری

ترکیب اسامی بیزانسی و یونانی، ریشه اسم شهری است که امروزه به عنوان استانبول شناخته می‌شود. بیزانسی‌ها این شهر را به نام دیگری نمی‌شناختند، اما به خاطر ابعاد بزرگ آن به آن پولیس (Polis) یعنی شهر می‌گفتند.

هنگامی که می‌خواستند به سمت شهر بروند، به عبارت “eis tin polin” (استین پولین) اشاره می‌کردند که برخی معتقدند اسم استانبول هم از همین عبارت نشات گرفته است. بحث و جدل درباره نام این شهر حتی پس از دهه 1920 و زمانی که آتاتورک آن را رسماً استانبول نامید، همچنان ادامه داشت.

در واقع، دهه‌ها طول کشید تا غربی‌ها بالاخره این اسم را به رسمیت بشناسند. حتی در نقشه‌های دهه 1960، همچنان در کنار اسم استانبول، نام قدیمی‌تر آن یعنی کنستانتینوپل در پرانتز ذکر می‌شد. در حالی که یونانی‌ها هنوز هم در نقشه‌ها و علائم راهنما این شهر را کنستانتینوپولیس می‌نامند.

بناهای تاریخی

برای معرفی بناهای تاریخی باقی مانده از شهر قسطنطنیه که در استانبول واقع شده‌اند، به بررسی چند بنا می‌پردازیم:

مسجد ایاصوفیه

یکی از مهمترین و نمادی‌ترین بناهای تاریخی و گردشگری استانبول، مسجد ایاصوفیه است که در دوران امپراتوری روم در شهر قسطنطنیه تأسیس شده بود. این بنا ابتدا کلیسایی بود که برای انجام مناجات به آن مراجعه می‌شد، اما پس از تصرف شهر توسط عثمانی‌ها، به مسجد تبدیل شد.

لازم به ذکر است که کلیسای ایاصوفیه برای هزار سال به عنوان بزرگترین کلیسای جهان شناخته می‌شد، اما پس از ساخت کلیسای سویل در سال ۱۵۲۰، این لقب به آن منتقل شد

هیپودرم

از دیگر آثار باستانی باقیمانده از دوران امپراتوری روم در شهر قسطنطنیه، هیپودرم است. این میدان، محلی بود که در آن مسابقات اسب سواری، سخنرانی ها و جشن های مختلفی برگزار می شد. نام هیپودرم از ترکیب دو کلمه “هیپوس” به معنای اسب و “دروموس” به معنای میدان، به وجود آمده است. این آثار باستانی ارزشمند، یکی از جاذبه های توریستی شهر استانبول هستند، اما به نظر می رسد که از این آثار تاکنون به طور کامل بهره برداری نشده است و برخی افراد حتی نسبت به وجود آن آگاهی ندارند.

آب انبار باسیلیکا سیسترن

باسیلیکا سیسترن، آب انبار بزرگترین و مهم‌ترین آب انبار زیرزمینی شهر استانبول است که در زیر شهر قرار دارد. این سازه در محلی با فاصله ۱۵۰ متری جنوب غربی مسجد ایاصوفیه واقع شده است و در قرن ششم به دستور ژوستینین یکم در زمان امپراتوری بیزانس ساخته شده است.